Rafy koralowe – co to są rafy koralowe i kto je buduje? – Deepspot
Blogdla początkującychfreedivingSCUBA diving

Rafy koralowe – co to są rafy koralowe i kto je buduje?

Rafy koralowe to formacje podwodne stworzone przez koralowce. Specyficzne gatunki koralowców, które tworząc twarde struktury wapienne tworzą powoli twardą skałę będącą podstawą rafy. Gatunki koralowców budujących rafy obejmujemy wspólną nazwą korali madreporowych. Polipy koralowe to generalnie zwierzęta kolonijne tworzące rozbudowane struktury ale polipy madreporowe budujące rafy, tworzą wewnętrzne szkielety wapienne, które odpowiadają za budowę podstawy rafy koralowej.

Różne gatunki korali madreporowych nie są ze sobą najprawdopodobniej blisko spokrewnione, ale łączy je podobna budowa oraz funkcjonowanie. Korale te żyją w symbiozie z algami (każdy gatunek koralowca „hoduje” swoje własne algi), tak zwanymi zooksantellami, które dostarczają polipom koralowym substancje energetyczne wytworzone na drodze fotosyntezy. Dzięki tej współpracy koralowce bardzo dobrze rozwijają się w sumie dość ubogich w substancje odżywcze wodach oceanów. Jednocześnie koralowce rafotwórcze rozwijają się najlepiej tam gdzie jest płytka, przejrzysta woda. Z tego powodu, najpiękniejsze rafy tworzone są w pobliżu wysp; z dala od zanieczyszczeń również tych naturalnych, jak np. muł niesiony przez duże rzeki wpadające do oceanu.

Rafy koralowe, zajmują tylko drobną – przybrzeżną cześć oceanów, ale tworzą przyjazne środowisko dla olbrzymiej ilości gatunków zwierząt. Na rafach zajmujących około 0,1% powierzchni oceanów, żyje 25% wszystkich gatunków oceanicznych.

Jak powstaje rafa koralowa i z czego jest zbudowana?

Korale madreporowe wytwarzają wapienne egzoszkielety (czyli szkielety zewnętrzne), które tworzą twarde struktury stanowiące podstawę żywych polipów. Po ich obumarciu, na powierzchni rozwijają się kolejne żywe polipy a pozostała twarda struktura wapienna tworzy twardy rdzeń. Powoli poprzez ciągłe narastanie nowych żywych polipów i akumulowanie się twardej wapiennej struktury budowana jest koralowa „skała”.

Różne gatunki koralowców rafotwórczych mają swoje charakterystyczne kształty. Wierzchnia, żywa część polipów tworzy struktury poziome przypominające stoły, struktury przypominające rogi, wielkie bulwy czy „mózgi”. Przenikając się wzajemnie, narastając od powierzchni i pozostawiając twarde wapienne wnętrze po obumarciu powoli tworzą narastającą wapienną skałę. Skała ta ma w swojej strukturze widoczne „odciski” dawnych koralowców, które ją zbudowały. Widać na jej przełomie, że nie powstała tak jak normalny wapień z kumulacji bardzo drobnych mikroorganizmów ale z większych odciśniętych koralowych struktur.

Ponieważ koralowce do rozwoju potrzebują światła (energia pozyskiwana przez algi na drodze fotosyntezy) oraz wyłapywanych z wody przez polipy mikroorganizmów, korale madreporowe rozwijają się najszybciej w strefie płytkiej omywanej stale przez nową wodę napływającą z prądem i falami. Najszybszy rozwój koralowców madreporowych a tym samym ich rafotwórcza działalność w połączeniu z naturalnymi ruchami dna morskiego względem powierzchni wody prowadzi przez setki tysięcy lat do tworzenia się atoli i innych formacji.

Gdzie występują rafy koralowe?

Typowe rafy koralowe stworzone przez korale madreporowe występują w rejonach gdzie temperatura wody nie spada poniże 18-20 stopni oraz nie przekracza 30 stopni. Najczęściej są to regiony pomiędzy 30 stopniami szerokości północnej a 30 stopniami szerokości południowej. Muszą to być również rejony gdzie dobra przejrzystość wody zapewnia dopływ światła dla alg żyjących w symbiozie z polipami rafotwórczymi.

Rejony występowania pięknych raf koralowych to Morze Czerwone, Wielka Rafa Koralowa w rejonie Australii, rafy wokół wysp Mikronezji i Polinezji oraz rafy w rejonie Karaibów.

Dlaczego giną rafy koralowe?

Wymierania koralowców madreporowych a tym samym zagrożenie dla dalszego istnienia raf jest związane z kilkoma czynnikami. Te zagrożenia to wzrost temperatury oceanu, zanieczyszczenia wytwarzane przez człowieka, przełowienie szczególnie niektórych gatunków zwierząt.

Ciekawym przykładem wpływu człowieka na niszczenie rafy jest zjawisko nadmiernego rozmnażanie się potężnych rozgwiazd nazywanych Koronami Cierniowymi. Ta piękna swoją drogą a przynajmniej niesamowicie wyglądająca rozgwiazda żywi się tkanką żywych korali. Oczywiście bardzo wiele stworzeń żywi się rafą ale problem jak zwykle tkwi w równowadze. Na Koronach Cierniowych żeruje ślimak z piękną muszlą czyli Tryton Olbrzymi (Charonia tritonis). Jednak ślimak ten jest masowo odławiany ze względu na swoją piękną muszlę a przy braku drapieżnika kontrolującego populację Koron Cierniowych przyrost ich ilości powoduje nadmierne niszczenie raf koralowych. W niektórych rejonach próbuje się zmniejszać ilość osobników Korony Cierniowej, ale ich odławianie przez człowieka jest trudne i pokazuje jak trudno jest przywrócić równowagę tam gdzie działania człowieka ją zakłóciły.

Jak ratować rafy koralowe?

Zanikające z powodu zanieczyszczeń oraz przegrzania wody rafy koralowe próbuje się ratować i odtwarzać. W wielu rejonach tworzy się sztuczne podstawy pod rafę koralową „zaszczepiając” na nich żywe polipy. Jednak te metody mają szansę tylko tam gdzie czynnik niszczący rafę został wyeliminowany więc wymaga poprawy poprzednio zniszczonych warunków. Generalnie ratowanie zagrożonych raf to zapobieganie zatruwaniu i zanieczyszczaniu oceanów. Na problemy czystości wody nakłada się też problem wzrostu temperatury wody na skutek globalnego ocieplenia oraz zmian kierunków stałych prądów oceanicznych.

Rafy koralowe i nurkowanie

Rafy koralowe to raj dla nurków ze względu na tworzenie ekosystemu umożliwiającego niesamowite zagęszczenie różnorodnych gatunków zwierząt. Jednocześnie nurkowanie czy w postaci snorkelingu czy nurkowania z butlą (Scuba) to metoda dotarcia do tych pięknych miejsc. Bez nurkowania byłby to zamknięty dla nas światy. Nauka nurkowania, to pierwszy krok aby dotrzeć do tego przepięknego świata. Oglądanie filmów pokazujących podwodne życie na rafach to już mocne przeżycie, ale dotarcie do tych miejsc samemu, nurkowanie w przejrzystej błękitnej wodzie i oglądanie na własne oczy kolorowych stworzeń na tle przepięknych raf to jest niesamowita przygoda. Chcesz zobaczyć podwodne rafy, naucz się nurkować. Nauczysz się nurkować, zobaczysz rafy.

Zamknij